ผมหงอกก่อนวัยอันควรเกิดจากสาเหตุอะไรบ้าง?
“ยิ่งเครียด ระวังผมหงอกจะยิ่งขึ้นนะ” วลีคุ้นหูที่ค่อนข้างแน่ใจว่าอย่างน้อยก็ต้องเคยได้ยินครั้งหนึ่งในชีวิต ไม่ว่าจะเป็นตอนเรียนหรือตอนที่ทำงานเครียดๆ แล้วมีใครเคยสงสัยกันไหมว่าวลีที่พูดกันจนติดปากนี้เป็นจริงหรือไม่? วันนี้เราจะมาไขข้อสงสัยให้กับทุกท่านกันว่าผมหงอกก่อนวัยอันควรเกิดจากสาเหตุอะไรบ้าง
ทำไมผมดำถึงกลายเป็นผมหงอกได้?
ก่อนอื่นก็ต้องมาทำความเข้าใจกันก่อนว่า ผมดำเกิดจากการทำงานของเม็ดสีเมลานิน ซึ่งเกิดจากเซลล์เมลาโนไซต์เป็นผู้สร้าง เมลานินแบ่งเป็น 2 ประเภท ได้แก่ เซลล์เม็ดสีเข้มและเซลล์สีเหลือง ปริมาณการผลิตเม็ดสีเมลานินแต่ละประเภทก็จะแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับแต่ละชนชาติ อย่างคนญี่ปุ่นส่วนใหญ่มีผมดำ เพราะว่าเมลานินในส่วนของเซลล์เม็ดสีเข้มผลิตออกมามากกว่าเซลล์สีเหลืองนั่นเอง
ในกรณีที่การทำงานของเซลล์เมลาโนไซต์แย่ลง ไม่ว่าด้วยสาเหตุใดก็ตาม ก็จะส่งผลให้ปริมาณการผลิตเม็ดสีเมลานินลดลง เมื่อปริมาณเม็ดสีเมลานินลดลง ก็จะทำให้เส้นผมเกิดเป็นสีขาว ซึ่งหนึ่งในสาเหตุหลักที่ทำให้การทำงานของเซลล์เมลาโนไซต์แย่ลงนั่นก็คือ อายุเพิ่มขึ้นนั่นเอง เมื่ออายุเพิ่มขึ้นความเสี่ยงที่เซลล์เมลาโนไซต์จะหยุดทำงานก็มีมากขึ้นเช่นกัน
ความเครียดเป็นสาเหตุหลักอย่างหนึ่งที่ทำให้เกิดผมหงอกก่อนวัยด้วย
เคยสงสัยกันหรือไม่ว่าทำไมวัยรุ่นบางคนถึงมีผมหงอกก่อนวัย แล้วทั้งๆที่อายุยังไม่เยอะ สาเหตุ หนึ่งก็คือ การประสานงานของระบบประสาทอิสระเกิดความสูญเสียอันเนื่องจากความเครียด ซึ่งเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดผมหงอกก่อนวัยอันควร นั่นเอง
ระบบประสาทอิสระสามารถแบ่งย่อยได้อีก 2 ประเภท ได้แก่ ระบบประสาทซิมพาเทติก ซึ่งสัมพันธ์กับพฤติกรรมตื่นตัว กระปรี้กระเปร่า และระบบประสาทพาราซิมพาเทติก ซึ่งสัมพันธ์กับการพักผ่อน หรือ สภาวะผ่อนคลาย
เมื่อคนเรารู้สึกเครียด ระบบประสาทซิมพาเทติกก็จะทำงานมากกว่าระบบประสาทพาราซิมพาเทติก ซึ่งขัดกับการทำงานปกติที่ทั้งสองระบบต้องทำงานสมดุลกัน ส่งผลให้ร่างกายอยู่ในสภาวะวิตกกังวล เส้นเลือดบีบตัว ทำให้การหมุนเวียนเลือดแย่ลง โดยปกติแล้วผมคนเราเติบโตขึ้นจากการได้รับสารอาหารที่อยู่ในเลือด ดังนั้นหากการไหลเวียนโลหิตแย่ลง ผมก็จะได้รับสารอาหารไม่เพียงพอ เป็นเหตุให้เกิดปัญหาอื่นๆตามมา ไม่ว่าจะเป็น การเติบโตของผมหยุดชะงัก หรือ การสร้างเม็ดสีเมลานินของเซลล์เมลาโนไซต์แย่ลง เป็นต้น ซึ่งหากทั้งสองระบบไม่สามารถรักษาสมดุลการทำงานได้เป็นเวลานาน ท้ายที่สุดการประสานงานของระบบประสาทอิสระก็จะสูญเสียไปโดยปริยาย
ความเกี่ยวเนื่องของระบบประสาทอิสระและการนอนหลับ
แม้จะมีหลายปัจจัยที่เป็นไปได้ว่าจะส่งผลเสียหรือลดความสามารถในการรักษาสมดุลการทำงานของระบบประสาทอิสระ แต่ปัญหาจากการนอนหลับ ก็นับว่าเป็นปัญหาใหญ่มากทีเดียว
กับแค่นอนไม่เพียงพอเป็นสาเหตุทำให้เกิดผมหงอกก่อนวัยอันควรเชียวหรือ บางคนอาจสงสัย ถ้าให้อธิบายแบบรวบรัดก็คือ การนอนหลับไม่เพียงพอ ทำให้เมตาบอลิซึมแย่ลง และทำให้ความเครียดเพิ่มขึ้น เนื่องจากร่างกายเหนื่อยล้าสะสม นอกจากจะทำให้ระบบหมุนเวียนโลหิตแย่ลงแล้ว ก็ยังส่งผลต่อการทำงานของระบบประสาทอิสระ เมื่อสมดุลการทำงานระบบอิสระแย่ลงก็ทำให้เกิดผมหงอกนั่นเอง
การออกกำลังกายช่วยลคความเครียดและแก้ไขสาเหตุที่ทำให้เกิดผมหงอกก่อนวัยอันควรได้
หลังจากที่เราได้ทราบสาเหตุหลักๆกันไปแล้ว ทีนี้เรามาเรียนรู้วิธีป้องกันไม่ให้เกิดผมหงอกก่อนวัยอันควรกันดีกว่า การออกกำลังกายเพื่อผ่อนคลายความเครียด ปัจจุบันได้รับการยืนยันทางวิทยาศาสตร์แล้วว่าช่วยได้จริง แค่เพียงออกกำลังกายเบาๆ แต่ต่อเนื่องเป็นประจำก็สามารถลดความเครียดได้แล้ว
ประโยชน์ของการออกกำลังกาย ได้แก่
- ช่วยยับยั้งความเครียด เพราะการออกกำลังกายช่วยกระตุ้นการทำงานหัวใจ เมื่อความดันเลือดเพิ่มขึ้น ร่างกายจะหลั่งฮอร์โมนทื่มีชื่อว่า atrial natriuretic peptide (ANP) ออกมา ซึ่งฮอร์โมนนี้นอกจากจะช่วยปรับสมดุลการทำงานของระบบประสาทอิสระแล้ว ยังช่วยยับยั้งความเครียดด้วย
- ช่วยผ่อนคลายความเครียด เพราะการออกกำลังกายแบบคาร์ดิโอ จะทำให้ร่างกายหลั่งสารแห่งความสุข เช่น สารโดพามีนออกมา
- ช่วยสร้างภูมิต่อความเครียด เพราะในสมองของคนเราจะมีส่วนประกอบที่เรียกว่าฮิปโปแคมปัส ทำหน้าที่ในการสร้างความทรงจำ ควบคุมความต้องการ อารมณ์ความรู้สึก และ ควบคุมการทำงานของไฮโปทาลามัส ซึ่งหากสมองเผชิญกับความเครียดเป็นเวลานาน ร่างกายก็จะจดจำ อ่อนไหวเมื่อเจอความเครียด ซึ่งแน่นอนวิธีรับมือสำหรับแก้ไขปัญหานี้ได้อย่างมีประสิทธิภาพก็คือการออกกำลังกาย เพราะเมื่อออกกำลังกาย สมองจะหลั่งสารสื่อประสาท กระตุ้นประสาทด้านความรู้สึก เพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของฮิปโปแคมปัส เมื่อการทำงานของฮิปโปแคมปัสดีขึ้น ก็จะทำให้ควบคุมไฮโปทาลามัสง่ายขึ้น แล้วก็จะทำให้เครียดยากขึ้นนั่นเอง
เพื่อนๆที่ติดตามอ่านมาถึงตรงนี้ก็คงจะเข้าใจสาเหตุที่ทำให้เกิดผมหงอกก่อนวัยอันควรและวิธีแก้ไขปัญหาเบื้องต้นแล้ว หลังอ่านบทความนี้จบ อย่าลืมออกกำลังกายกันนะ
